Miłkowice-Maćki, nagrobek Eugeniusza Klimaszewskiego (poł. XIX w.)


 

Stela w formie wertykalnego prostopadłościanu. Flankowany zdwojonymi pilastrami z głowicami toskańskimi zachodzącymi na ściany boczne, dekorowanymi od przodu liśćmi akantu. Dwie szersze ściany utworzone są z płyt inskrypcyjnych. W dolnej części tablicy frontowej znajduje się płaskorzeźba w wysokim reliefie. Dekoracyjne zwieńczenie w formie neogotyckiego „dachu” z maswerkami zwieńczonym kwiatonem (styl gotyku płomienistego). Kolumny na narożnikach zakończone pinaklami, dekorowanymi liśćmi akantu. Oba lica nastawy niemal identyczne, przy czym od strony frontowej zamiast maswerkowego medalionu z czwórliściem i kwiatową rozetą znajduje się herb Prus na tle flag i dwóch skrzyżowanych mieczy.

 

Elementem indywidualizującym i stanowiącym o unikalności obiektu jest ciekawa wierszowana inskrypcja oraz płaskorzeźba przedstawiająca Eustachego na łożu śmierci w otoczeniu żony i dzieci – żona z niemowlęciem na ręku, jedna z córek żegna się z ojcem łapiąc go za rękę, a ten trzyma dłoń na jej głowie, a druga klęczy przy łóżku jakby w modlitwie. Płaskorzeźba, ściśle dostosowana do przypadku Klimaszewskich, jednocześnie wpisuje się w popularną w okresie romantyzmu i biedermeieru tradycję przedstawiania pożegnania zmarłego przez rodzinę.

 

Ciekawostką jest udane połączenie w nagrobku dwu stylów – wyraźnie francuskiej proweniencji romantyczny neogotyk nastawy oraz elementy późnego klasycyzmu i biedermeieru części dolnej. Świadczy to o wysokiej kulturze artystycznej fundatora i kunszcie wykonawczym, a w warunkach wiejskiego cmentarza podlaskiego stanowi wręcz unikat.

 

Projekt konserwatorski przeprowadzony w roku 2021. Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program „Ochrona Zabytków”).